• GALLIA CHRISTIANA,
  • IN PROVINCIAS ECCLESIASTICAS DISTRIBUTA;
  • IN QUA SERIES ET HISTORIA ARCHIEPISCOPORUM, EPISCOPORUM ET ABBATUM
  • REGIONUM OMNIUM QUAS VETUS GALLIA COMPLECTEBATUR,
  • ab origine Ecclesiarum ad nostra tempora deducitur,
  • et probatur ex authenticis Instrumentis ad calcem appositis.
  • Opera et studio Monachorum Congregations S. Mauri
  • Ordinis S. Benedicti.

• TOMUS SEPTIMUS:
  • In quo de Archiepiscopatu Parisiensi.

• PARISIIS,
• EX TYPOGRAPHIA REGIA.
• M. DCCXLIV.

• Ordinis quondam Vallis Scholarium prioratus Vallis sancti Eligii condi coepit anno 1234. quatuor ab urbe Lutecia leucis, in valle media inter Longum-gemellum et Challiacum, Chilly, a Johanne de Drocis ex stirpe regia, cognominato de Brenne, et uxore Aleide comitissa Matisconensi, qui cum prole carerent, Deum partis bonorum heredem constituere animis proposuerunt, utque pium illud propositum exsequerentur, e coenobio Vallis Scholarium sanctae Catharinae Parisiensis obtinuerunt fratres, probante hoc ipso anno Guillelmo Parisiensi episcopo, qui et a fundatore datum curioni Challiaci indemnitatis loco dimidium jugerum prati confirmavit. Mortuo 1239. pio fundatore, Aleis vidua monialem induit in coenobio sanctae Mariae Regalis, vulgo Maubuisson, quam hinc eduxit Blancha regina, ut primam Lilii secus Melodunum crearet abbatissam. Valli sancti Eligii munificum se praebuit Petrus de Brenne Challiaci toparcha, natu major Johannis fundatoris frater anno 1243. mense Maio et mense Julio 1248. cujus chartarum alterutra sic incipit: Petrus de Brana omnibus praesentes litteras inspecturis salutem. Noverit universitas vestra, quod cum Johannes frater meus bonae memoriae quondam Matisconensis comes furnum in villa Longi-jumelli, etc. Obiisse Petrum Britanniæ quoque comitem non 1250. ut scribit auctor historiae genealogicæ magnatum Franciae, sed anno saltem 1249. innuit charta Johannis ejus filii Britanniae ducis et comitis de Richemont cognomento Rusi hoc anno mense Aprili laudatam patris donationem confirmantis in haec verba: Johannes dux Britanniae ac comes de Richemont. Noverint universi, quod dominus pater noster Petrus de Brana dedit in puram eleemosynam prioratui de |864| Challiaco et fratribus ordinis Vallis Scholarium Deo ibidem servientibus, quadraginta libras Parisienses annui reditus, eisdem fratribus persolvendas singulis annis in redditu praepositura de Challiaco, etc. Exstant Iolendis a Britannia sororis praedicti Johannis, nuptae Hugoni dicto le Brun comiti Marchiae et Engolismae, Challiaci et Longi-gemelli toparchae, tria in gratiam prioratus sancti Eligii documenta annorum 1258. 1267, et 1271. eorumque filii et heredis H agonis Marchiae, &c. comiüs anni 1284. menfe Februario. Sanctus quoque Ludovicus rex Franciae litteris datis anno 1270. in castris Aquarum-mortuarum priori et fratribus sancti Eiigii, omnia illorum bona et dominia divini amoris intuitu et pro remedio, inquit, animae nostrae et animarum inclytae recordationis regis Ludovici genitoris nostri et reginae Blan­chae genitricis nostrae morticini jure donavit. Johannis a Britannia et uxoris Eremburgis litterae datae mense Septembri anni 1266. sic incipiunt: Officialis curiae Parisiensis, etc. Noverint universi, quod in nostra praesentia constituti Johannes de Bri­tannia et Eremburgis ejus uxor et Odo de Britannia frater dicti Johannis recognoverunt pro se et pro fratribus suis concessisse religiosis viris priori et fra­tribus Vallis sancti Eligii, etc. Eorumdem Johannis et Odonis de Britannia litterae habentur in gratiam ejusdem prioratus anno 1272. Qui quidem Odo non alius esse videtur ab Odone dicto domino de Britannia in duabus chartis annorum 1275. mense Febr. et 1277. mense Junio, quibus una cum conjuge Isabelli, dicta Domicella prioratui de Longo-gemello gratificantur. Philippus Pulcher rex Franciae commutatione toparcha Challiaci effectus, anno 1309. mense Maio prioratui sancti Eligii dat singulis annis quadraginta quatuor lignorum vehes. Maria de Chatillon dicta Blesensis, regina Jerusalem et Siciliae, Challiaci et Longi-gemelli domina, vidua Ludovici I. Siciliae et Jerusalem regis, Andiumque ducis anno 1380. de prioratu Vallis sancti Eligii benemerita est; quam et imitatus est filius ejus et heres Ludovicus II. rex Jerusalem, etc. die 1. Maii 1405. patremque Renatus rex Jerusalem, 3. Apr. 1453. praesentibus Johanne Perrot eidem a confessionibus, etc. 1472. et 1474. 13. Maii. Erat Johannes Perrot, seu Proth tunc superior generalis ordinis Vallis Scholarium, ac proinde primus superior S. Eiigii de Longo-gemello. His benefactoribus adde Radulfum episcopum Ebroicensem, qui datis anno circiter 1267. nonaginta terrarum jugeribus, aliisque reditibus, defunctus anno 1269. sepultus est in ecclesia sancti Eligii de Longo-jumello; necnon Berrardum de Mercœur Challiaci toparcham et Campaniae stabuli comitem, qui 1305. capellam suo in castro jam anno 1185. fundatam a Roberto Drocensi primo comite filio regis Ludovici VI. et ab Agnete conjuge prioratui Vallis sancti Eligii contulit et annexuit. Ceterum domus haec primatum tenet antiquitate inter alias octo, quae matrem agnoscunt sanctam Catharinam Parisiensem. Gallicanae vero adjuncta est congregationi anno 1662. volonte Johanne d'Effiat priore commendatario; qua de unione jam anno 1638. initum erat concordatum inter Carolum |865| Faure abbatem coadjutorem sanctae Genovefae et sancti Eligii canonicos. Vix illuc inducti sunt re­formati canonici, cum de renovandis aedibus cogitaverunt, excitante Johanne priore et adjuvante, qui maxime studuit ecclesiam decorare, cum in­terim pater Jacobus de Caumartin pronepos sigillorum custodis Ludovici de Caumartin, canonicus sanctae Genovefae et prior claustralis sancti Eligii quinquaginta annis cetera aedificia modesta quidem sed lauta de novo excitaret.

• I. Ai.te R t u s prior VaBis lândi Eligii a

B Vj priore S. Catharina: Pari Gen fis infti tutus 1×35- prima nominis littera G> memeratur in china menfis Dccembris 1 245?. quæ fie incipit: fantfi Aiuturmi Parifienfis ordinis 5. Trinifatis & captivorwn minifier humilis, totufiue ejufdem kxi convenus, ac fiater G, domus Vallis fanfâ Eligii juxfa ChaPiacunt ordinis Vallis Scholarium diduj prior, & lotus convenus ejufkm loci, notum facimus, qtiod cujn defimâus magifler Robertus de Duaco, &er ^oberlus de Duaco præ* dia fita ChaBiaci indivife kgaverat parti m iratri- bus Maturinis apud Parifîos» ^xuiimquc prioratui fandi Eligii, quorum fuperioresdida vendidrrant C prædia Raddfo de Capriaco archidiacono Pari* fienfi, qui pofteafadus epifeopus EbroicenGs buic- ce prioratui non deftitit benefacere, tandernque in eo [êpultus eft* G al terjus vero prior Valhs S. Eligii fabus Challiacum ordinis Vallis Stholanum una cum Rcginaldo Pariiienfi epilcopo fuit exlê- cutor lefhrnenti Pétri de Brana Britanniæcomitis anno 1 2 60. menfe- Julio, ut liquet tx charta in Cfankiji, append.rdata. Obiit 1×87. hoc in ecckfucchoro1 iS priuïquam renovaretur, décorai us qiitapliio : Qui videt b une lapidem, Gutdterwn mfeat eidem Subdi, qui pndem prior effe JMtat ibidem : p /7/Y expers fiifius, prudent, dijcreius, honefus, Carne fuit tafus, animo pins, ore modefius. Salvet eum Dominas, nui tempore mille trecento Sex feptemque minus Hiatus in hoc monumento* II. Petrus deTriangulo, de Trainel, fie a nataÜ lolo t ut videtur, nuncupates, anno 1 2577. inter­ Rut capjtuïo general] præfidente Laurent io de Doulcngy, in quo fuit tertius definûor. Anno 1320. lundi Ludovic! de Regaii loco ejuldein ordinis Vailis Scholarium prope Compendium diœcefis SudTionenfis fratres ardîorem cum San- Heligianis de Lcmgo-jumebo fbeietatem jnirnint oblato füppiici tibdio, qui fie incipit : E in Chrifiopatnbus &fratn bus dite dis inChrijlf^ fiarri Pew de Triangula priori Humus fandi El^i Jubru s Chalhocum ordinis Vailis Scholarium Pan- fienfis diacefis, &c. HL Jacobus L forlân idem ac Jdtoiw de Verfuto, qui 1288. land æ Cal haiinæ Parilienfis canonirus in recenfione hoc anno Eda biblio­ thecae penidtimus nominatun Jacobus autem ïub- prtor landæ Catharina? memoratur in teftamento Gvilielmi d'Arcuis archidiaconi Tbcorafciæ in cockfia Laudunenfi, qui prius fuer< praxeptor regis Philippi Pukri, fado 1314- in gratiam abbatiæ fandæ Genovcfæ* Denique prior Undi86?; A

866 Eligii de Loiigojumello adeft capitulo general habiro i 3 3 8. in quo fuît defniitor, ut dictam ell tom- 4. col 7 8 5.

• IV. Simon L reperitur 1366. in nonnullis S. Catharinæ documentis.

• V. Robert uJ I. Alemanni Lal/emant afecta S.'Cathatinæ, prior S. Eligii occurnt ï 372. in compromise rat i one feodi fiti apud Loua ns mo- ventis a prierai u S» Eligii, inïto coram Hugo ne Aubriot prapoiito Parifienfi.

• VI. Johanne* L de Pregny 1376. die 4. Januarri*

• VII. Guîllclmus L de Villeron fie appelions a vico dkrœiis Pari fieri fis, era t prior an. 13^3.

• VIII. Innocentius Molet 1416.

• IX. Simon IL le Mignan profidTus in cœnobio fandæ Calharmæ, prior evafit làndi Eligii anno jjltem 14.36. Fuit hide prior fandî Georgii tie Grangîa diœcefis Sénonenfis, lub S. Catharina Parifienfi anriis 1443. & 1450»

• X* Johannes IL de la Tour nominatus prior a Johanne Manpoint priorc S. Catharînæ anno

1442. adhuc reperitur 1449. &. 1450, quo Pttrus Munich Sandeligianus canoniais a laudato Johanne Maupoint rermnciatus eft prior fâr.ftî Georg ii de Grangia in djœcdi Se non en fi.

• XI. Guilkhms IL Gaudouîl diclus de Firmi- tate, r/r la Fcrté, folum tune tubdiaconus ad prier ratuin afïûmtus eft a præfato Johanne Maujxùjit 1 467* Eo kdente Renauis Siciliæ rex & Jeru- fâlem, neenon Andium dux Jenroûriam domum S. Laurent ii, cujus tanquam dominus Cballiad patroiiLLs enit, gratia Johann is Prolh feu Perrot fibi a confcdTionibus Valfis Schohrium præpofiti generalis, annexait prioritui Vallis Gndi Eligii. Adhuc pmAt 1477.

• XII. Johannes IlL Girard modo didaelepro- farwt domus pofictfionem accepit die Dominica

1 o. AugufU 1477. præfentibus Roberto Polla j curione Challiaci , & Johanne Havorque parocho de Champ hnt- Prior iupererat 1478. ex china coinmutationis laéLc cum nobili viro Johanne de Milliaco & domiceHa Florentia d’Onzon ville.

• XIII. Johannes IV. le Tort fixülium fufFragiis cledus 1491. confirmants fuit a Joiunne Nervet priore lantlx Citharinar.

• XIV. Johannes V. de Court anno 1 500. clediu ftniiliter a fodalibus.

• XV* Balduinus le Maire proldîus 5. Catha­ rina? nomirutrone Johnmis Nervet prioris hujuf ccenobii evafit prior fianch Eligii, quo nomine

J icperitur 1 5 04- & 1 5 14-

• XVI. Johannes VL Finet in crenobio îtidem fanfbe Catharinr prûfeflns, ab ejofdem priore Johanne Nervet didus e*l prior iancti Eligii anno

1514*

• XVII. Nicolaus I. Boutard profeflus quoque In domo landæ Catharinæ Parifittifis* & ejufdem fijbprior 1 506* & 15 1 2.pridraWm landi Eligii obtinebat t 5 1 5. quem oh litem cum toparcha Challiaci, Antonio, qui fequitur. rrtignavit anno >520.

• XVIII. Atitonïûi L de h Vrniade licentiatus Tbmus P7/A

in fegibus, Caroli Sc Petri libellerons fepplicum oiim niagiilromm con langui new, Nicolai Ilijk- rioris ctflîone priovatum fandli Eligii afleoxtis tîcuio comtnendx, annb i j 2 3. & 1 5 2 J ■te*™ ab eo pendîmes fub annuo vudigalî variis con- dudtoribusdimiln,quasomnc3 ünguiis annis feflo fendti Eligii récurrente tam hienuii prima Dec. quam adlivali 2 5. Junii„ ofîèrrc voluit cereum c vers nova florlbus inftrufhrm, & adefle bis duo- bus feflis, utriïque vefperis, mi (fa & proceflioni virgam alham manu gerentes pîgnus recogniti dominii prient us. Permuta vil cuni fequeniu

• XIX. Nicolaus IL de Beze fenator Parifienfu

B 1 515. Sumpenfij qi toque ardudiaconus in ec- defia Senonenti, titulo prions S. Eligü g3udebat anno 1 5 27, quo dimiflb, diem claulit extremum 29* Novembres anno 1 5 j 2. fepuftus ad feoMurn CoImam Parifienfem in ccdefiæ navi, cum hoc epitaphio : 6/ gifl noble & difirete perfomte Ai? Nicole de Bey en [on vivant [eigneicr de Celle & Chdlonne tn Don^oij, ardddùxre d'Etampes en fegb/è de Sens, confedler du Roy notre fire en fa cour de Parlement, qui décéda le szÿ. Jour de No­ vembre 1532* Undecim po(l annis nepos ex fratre Theôdorus de Beze illi parentavit Latino carmine, quod incilum in tabula marmorea, C prima? pike extra chorum ad dextram coUoo* turn efL

• XX. Audebertus & Aubertus de Beze fibus Petri balfivii Vezeliacenfis & frater femofi iJJius Theodori de Beze, Nicolai patrui ceffione prio- ratum Vallis lancli Elrgii obtmebat anno 1542. ex charts initæ compofilionls die a. Septembre hujufee annî inCafleUetoParifienfi cumSuperana d’Angoulefme tunc vidua Michaelis Gaillard to-

pxrchæ Chilli,ici & Longi-jumellL Obiit 1 544* Port hunc Francifcus Fouet prioratus5. Catharina; Parifienfis alumnus, nominatus quidem efl prior VaJlij S. Eligii die 5. Apriiis 1 544- a Tuffeno de D Hocedey priore commendatsrioS. Catharine, fed cardinaiis de Bellayo epifeopus Parifienfis, quo jure, non liquet, priorem nominavit NatafemJa- queflon canonicum regularem diœcefis Catalan- nenfis, quo fnum jus di mitt cote in ma ni bus Petri k Veau vicarii genera Jis didli lancfa Catharina: prions, & curionis fen di Clementis de Credonio in Andi bus, hie anno 1 546-neiiuncüvit priorem qui fequitur. XXL Theodorus de Beze natus Vezeliaci 24. J unit i 5 T9 - ptitre Petro hujus loci baiJivio, fre- que frater Aodcberti fuperions, de quo intdli- gendum videtur quod Theodorus fenbebat diu Ê poll ad Melchiorem Voimar: Ex fratris morte atifliores Mi reditus faffi. Addit au tern hac in ipfa epiftob fe plurîma opima bénéficia poffatere. In placito Parti rneitri in ipflus gnrtiam menfe Aug, arnii t 546. vocawr de Be^e priorfantfi Eligii• Nemjxr appdiabatur Deo- datuSi quod Latînum nomen Græcum Tbeodoms redd it. Et eerie ilJjixs carminum ediuo quxdam Adeodati nomen pri le fert. \ endnill Theodorus prioratum fendit Eligii filio Alicluells Gaillard toparchae Eongi-jumclli> fed incafluni t aut eerie ad breve teminis. T ■>«. 368 X XÎL Antonios 11. Hcrouet epifcopus Di- A nienfis, abbas Sacre celLe & prior Gnéli Eligii anno i 5 52. de quo vide tom. 3. col» 1132. X X11L Renatus de Saindon vel Sanneton Icnator Parifienfis 1556. ====XXIV. Robertus Paulmier canomcus ecdeftac Parifienfis, qua prior Lndi Eligii fenatufconluF turn obtinuit die 5. Mardi anni 1557- in quo dicitur p refléter. Jacet in cher0 S. Eligii mor- luus 1 5 69. quo anno frater Johannes de Sacy ïândæ Catharinæ Parifienfis alumnus, defignatus prior dicitur, forte ob aliquem in rcGgnatione Roberti ddedum; nam XXV* Jacobus IL Brifart fenator Parifienfis B prierai jam anno 1 568. & adhuc I 587. XXV1- Ckudius de Reni! gratia proavunculi Martini Ruzc de Beaulieu ChafJiaci & Longi- jumelli topardiE, regt aS fàndîoribus commen- tarifst prioratum fandi Eligii adeptus, eo petits bdtur annis 1607. & 1608. Fuit cliani abbas de Hibernal! anno 1 622. turn epife. Baionenfis, tibi vide tom» 1. col 1321- ac demum Ande- gavenfis poft Guiiidmum Ruzé alterum proavun- cukim, fratrem fcilicet memonti Martini. XXVII- Johannes VIL Ahn d’EfpIan ortuj c nobili genie t qui circa id tempus fummum militariirni hoipiuoniin dcfigmtoirin habebat, C prior ent fandi Eligii anno 1622* XXVI IL Hcnricus Coetfier, didus d'Effiat, prior erat 1630. quo Johannes !e Roy prior chuffrails live fubprior hndi Eligii hanc in domum primigenium Vailis Scholarium inflitu- turn revocare animo proponebat, uti torn. 4- coL 79O*djduni eft Hcnricus poftea notus marchio- 1Ü5 de Cinqmars nomine, major equilis Frandæ prefedns Lugduni capite truncatus eft 12* Do cembris 1 642. XXIX. Johannes VIIL tTEffiatnatus I 622. 1 Henrico frttri fucceflit in prioratu S. Eligii anno 1635. ParcntK habuerunt Antonîum D Codifier didum Ruzc march ionem ifEfiiat, ma- Tclcalium Francise, regiorum ordinum equitem 1 torquatum, ChaUiaci, Longi jumdii, See. topur- cham, & Mariam de Fourcy. Pretcr hunc priori- tum Johanitcs habuit abbatiasTriuin-fontnim Sc ' fandi SatuminiToIoGni, qui & cLrior recuiato nrchiepilcopatuToIotano, elect (Tit Pari fus in Ar- 1 mamentario 18. Odobris 1 698. lepultus ac. 1 cjufdcm menfis in ccdefia pridratus S. Eligii infra fmduarium cum epitaphio lequenti, quod infig- niora ipfius fada commémorât, a quitus ideo re- cenfendis abftinuimus. *. £ Pfo jaett ffluftriffimus D. D. Joannes Rufe JEfiat Abbas fanâi Satumini Tohfetfts Triumque fimtium, & hujus ecckfia Prior cGmtneuekitarius* yir famiba fplendore, forma ehgnntiat Afaturitate ptMi t riorum fuavitate Pradarus, at religimt, fide*, Efufa in pauperes e/iaritate longe prafiantior. Quarn dilexit daorem Do$usA Hw/uf aliarîs exquiftta «ro/ZruÆw, TiJZiuj perte reparatio orrarw temph, Stx canonicowm ad divina peragtnda Superaddira inflituria, arttmum pradiaibunti Tot, ah'fque meritü in/tgtiû Ohiir anno ataùs pp. ,sti$8* die s 8. OflMsc In perpétuant tanti vin memoriam Hoc grari aaimi mowmenïum Cum lacrymis pofuere canoniâ régulants Hnjus ecclefia. Requitfcaî in pace, B XXX- Jolêph de Beaufort prefbyter, fratet Celebris Euftachii de Beaufort abbatls & reforma­ tons abbatii- Septem-fontîum orcL CiflercicnfLs, curante inprîmis Ludovico Antonio de Noaiilea Parîfienfi archiepifcopo, qui tunc ignorabat penes prie rem finébc Cathar inæ prîoratus fanéli Eiïgii elfe collâtioncm, a rege nominatus accepit pof- lefïionem menfe Januar. i 699. Cum autem rex, qui feme! contulerat hune prioratum, ejus umen hand haberetur patronus, ilium Jolêph refignavit anno 1711. Petro Francifco Deshayes canonico regular! S, Genovefr, fed poll mortem Jofophi, rex prioratum contulit fequentt, qui eo potitur. C XXX I. Pctrus Francifcits de Blot Chauvigny canon!eus & cornes ec^lefiæ Lugdunenfis prioratu gaudet ah anno 17 11* ad hune 1741.

X1IL Lttttra rptfvpi Parifenfj & prions fanât Eligii rft eijfautKW trfamexti Petri Jr » Britannia cwartis. ( R Eg stm ALDUS pmnifllo™ divina ParificnTu evdcfw mïiijilcr HrwJ.i^nns _ A fnler GjIcctlu price S- Eligii fubm Chailocum ordinit Vdfis Scbolariun» executory leikmend beww raemorix Petri de Brara comrru Britannîx. univedh ptrientes lit tenu infpe- éluris ülurent in audoce lLluiis. Novcriin quod nos g, intrfkdh oppirfTrooibui A affliflionibus t quibut terra ianAa quah ad cxircraam necefïiutrm perduéb fub- jicrt mt diebvi, ▼olunratcm frzdkl defaWB Perri per eu que in pnediflo icdammio comûiKntur pknrtu MiemJenm. volumus A enmedirnut quod Hb fumera f‘ccunur in qui excel kniiflimut dominât nufter Lodo- vicus Dei grata Fncirorum rex iiluftrb tenebatur diâo defunflo ex cauG murai tempore quo drerfftt, vide­ licet oflo miUium librarum T uruixrifium, per iplum dominum regr*n mandanim ipfiut in fuLfhkum teme Gn&e pnrdiÔx pro diflo Petro quondam co­ mité & nomine ipfivt totJiter con verutur fccvndun quod eidem domino regi vifutn fuerlt cxpedjre, return habâuri A gracum quidquid idem dominos rtx fuper ba dirxern faciendum. Jn cujut rei lefliniorùurn prr- £ iambus lineris figrib noftra duxunus ifponenda. Da­ mm a pud Cor tel 41 tn menfe Julio anno Domku ndl- leGmo duccmefimo kugefiroo.